प्रदेश सभा ३ को हिउँदे अधिवेशन यही पुस २१ गतेबाट शुरु भै रहेको छ । पुग नपुग ४ महिनापछि शुरु भै रहेको यो अधिवेशनलाई प्रदेशले मात्र नभएर सिंगो राष्ट्रले उत्सुकताका साथ हेरिरहेको छ । कारण यही अधिवेशनमा प्रदेश ३ को स्थायी राजधानी र नामाकरणको टुंगो लाग्नेछ भन्ने धेरैलाई विश्वास छ ।
२३ गते दिउँसो ३ बजे शुरु भएको बैठकमा प्रदेश राजधानी सम्भाव्यता अध्ययन समितिको प्रतिवेदन माथि औपचारिक छलफल शुरु भएको छ । २०७५ असार २६ गते नै टेबुल गरिएको र २०७६ बैशाख ३१ गते सभामुख सानुकुमार श्रेष्ठले सदनमा स्थायी राजधानी र नामाकरण टुंग्याउन कार्यविधि पेश गरेका थिए । प्रदेशसभाबाटै प्रदेश राजधानी सम्भाव्यता अध्ययन विशेष समिति गठन भएको थियो र समितिले प्रतिवेदन समेत पेश गर्यो । तर प्रतिवेदनमाथि ढिलै भएपनि छलफल शुरु भई टुंगोमा पुग्ने कुरालाई धेरैले राम्रो संकेतको रुपमा लिएका छन् ।
राजधानीबारे छलफल गर्दा विविध विचारहरु आएका छन् । यसै सिलसिलामा मेरो मनमा पनि तमाम प्रश्नहरु उठेका थिए र मैले आफुले आफैलाई प्रश्न गर्दा ३ नम्बर प्रदेशको राजधानी मकवानपुरको हेटौँडा नै उपयुक्त हो भन्ने लाग्यो ।
पूर्व प्रधानमन्त्री सम्मानीय शेरबहादुर देउवाको नेतृत्वको सरकारले गहन अध्ययन, अवलोकन, विज्ञहरुको सुझाव अनुसार राष्ट्रको हित हुने दरदृष्टि र दिर्घकालिन दृष्टिकोणले हेटौँडालाई अस्थायी राजधानी तोकेको कुरा सर्वविदितै छ । हाल नेकपाको बहुमतको सरकारले पछि सोही कुरालाई सरकारलाई हेटौँडा राजधानी राख्न निर्देशन दिएको कुरा हामीले सुन्यौ । संविधानको धारा २८८ (२) ले प्दान गरेको प्रदेशसभाको अधिकार हनन गरिएकोमा विरोध र खेद प्रकट गर्यौं । किनभने बृहत छलफलबाट प्रदेशको राजधानी र नामाकरण सर्वसम्मतबाट निर्णय हुनुपर्छ भन्ने मान्यता हाम्रो थियो र हामी प्रतिपक्षले पनि यो विषय टुंगो लगाउन सकारात्मक भूमिका खेल्नुपर्छ भन्ने हामी सबैको धारणा रहेको छ ।
अर्को कुरा यो दुई तिहाईको प्रदेश सरकारले पूर्व सरकारले गरेको उचित निर्णयलाई अवलम्बन गरी त्यसैलाई निरन्तरता दिने निर्णय स्वागत योग्य छ जो राष्ट्रहितको पक्षमा छ । अनेक विचार, शंका उपशंका उठ्नु, बहस हुनुपर्छ जो भएको छ तर समितिले दिएको ५ वटा जिल्लाहरु काभ्रे, मकवानपुर, भक्तपुर, चितवन र नुवाकोटमध्ये मकवानपुर नै उत्तम हुनेछ भन्ने जनधारणा पनि आईसकेको छ ।
प्रदेशको अस्थायी राजधानी हेटौँडामा करिब डेढ लाख जनसंख्या भएको पुरानो हरित नगरी हो । यति मात्रै नभई विगतमा पाँच विकास क्षेत्र मध्ये मध्यमाञ्चल विकास क्षेत्रको रसुवादेखि बारासम्मको १९ जिल्लाको सदरमुकाम पनि रहेको सबैलाई अवगत नै छ । यस अर्थले पनि रणनीतिक दृष्टिले पनि स्थायी राजधानी हेटौँडा नै उपयुक्त छ । सुरक्षाको दृष्टिकोणले पनि प्रहरी र सेनाको प्रदेशस्तरीय कार्यालय समेत मकवानपुरमा रहेको दजर्नौ क्षेत्रीय कार्यालयहरुका सुविधा सम्पन्न भवनहरु रहेकोले राजधानीका लागि आवश्यक पूर्वाधारको पनि पर्याप्तता रहेको छ । हेटौँडा राष्ट्रियता, स्वाधिनता र अखण्डताको लागि पनि राजधानीका लागि उपयुक्त छ ।
व्यक्तिगत हिसाबले हेर्ने हो भने सबै माननीयहरुका लागि प्रदेशको राजधानी पनि काठमाडौं नै उपयुक्त स्थान हो । त्यहाँ हरेक सुख सुविधा छ, धेरै माननीयहरुको निवास छ तर राष्ट्रको समग्रीविकासको लागि, संघीयताको कार्यान्वयनका लागि व्यक्तिगत सुविधा न्यून स्थानमा रहन्छ ।
दुई बर्ष अस्थायी राजधानी हेटौँडामा भै सकेको छ र केही पूर्वाधार पनि निर्माण भैसकेको र धेरैको मनस्थिति पनि हेटौँडामा भएकाले राजधानी सारिरहनु पनि राष्ट्रलाई आर्थिक व्यय भार अवश्य पर्ने छ । दुई बर्षसम्म अस्थायी मनस्थिति, अस्थायी सरकार जस्तो अनुभव गरेको जनताले फेरी दुई ति बर्ष त्यही मनस्थिति र अन्यौलको वातावरणमा गुज्रनुपर्नेछ भन्ने कुरा विज्ञहरु भन्दछन् । सरकारको राम्रो प्रयासलाई हामी सबैले सहयोग गर्नुपर्ने हाम्रो कर्तव्य हो भने जनहित विपरितको कार्यलाई खबरदारी र बिरोध गर्नु हाम्रो कर्तव्य हुन्छ । स्थायी राजधानी बनाउने कार्यलाई सघाउने हाम्रो कर्तव्य हो र हेटौँडा नै राजधानी बनाउनु जरुरी छ भन्ने मेरो धारणा छ ।
kc.bijaya@gmail.com (उनी नेपाली कांग्रेसकी प्रदेशसभा सांसद हुन् ।)
१६ चैत, सौराहा।. बागमती प्रदेशसभा सचिवालयको आयोजनामा संचारकर्मीसंग अन्तरक्रिया कार्यक्रमको आयोजना गरिएको छ।...
१६ चैत, हेटौंडा। नेकेपा (माओवादी केन्द्र) का अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले यस पटकको आर्थिक...
१६ चैत,हेटौंडा । मकवानपुरमा भाईले आफ्नै दाजुमाथि खुकुरी प्रहार गरी घाइते बनाएका छन् । बिहिबार राति मकवानपुरको...
१६ चैत, हेटौंडा । हाल नेपालमा स्थानीय वायुको प्रभाव रहेको छ । देशभर आंशिक देखि साधारणतया बदली रहेको छ ।बागमती...
१६ चैत, हेटौंडा । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड आज हेटौंडा आउने भएका छन् । निर्माण व्यवसायी महासंघको २५औँ...
१६ चैत, हेटौंडा । नेपाल आयल निगमको अमलेखगञ्ज डिपोबाट काठमाडौंको थानकोट स्थित आयल निगमको डिपोमा डिजेल लिएर जाँदै...
१६ चैत, हेटौंडा । बिहीबारबाट सुरु भएको माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई)को परीक्षाको दोस्रो दिन आज अनिवार्य नेपाली...
१६ चैत, मनहरी । मकवानपुरको मनहरी गाउँपालिकाले प्रधानाध्यापकहरुलाई कार्यसम्पादनको आधारमा प्रोत्साहन रकम...
१५ चैत, चिसापानी। सोमबार दिउँसो होली खेल्ने क्रममा फोटो सुट गर्न कर्णाली पुलबाट नदीमा हाम फालेर पौडी खेलेका १७...
५ चैत, हेटौंडा । त्रिभुवन राजपथ अन्तर्गत भिमफेदी-१ सुपारेटार व्यारेक नजिक भएको टिपर दुर्घटनामा चालकको उद्धार...
५ चैत, हेटौंडा। भिमफेदी-१ मा टिपर दुर्घटनामा च्यापिएको चालकको साढे तीन घण्टापछि सकुशल उद्दार गरिएको छ। सोमबार...
४ चैत, हेटौंडा । हेटौंडा-२ मा रहेको सिद्धार्थ माध्यमिक विद्यालयको प्रधानाध्यापकको जिम्मेवारी परमानन्द सरोज...
११ चैत, हेटौंडा। हेटौंडाबाट काठमाडाैँ तर्फ जादै गरेको बस मकवानपुरको बकैया ११ मा दुर्घटनामा परेको छ। आइतबार...
५ चैत,हेटौंडा। मकवानपुरको मनहरीमा बेवारिसे अवस्थामा एक पुरुषको शव फेला परेको छ ।उक्त शव मनहरी गाउँपालिका वडा...
४ चैत, हेटौंडा । बालिकालाई स्कुटरले ठक्कर दिई फरार भएका एक जना युवक पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेमा हेटौंडा-५...
१३ चैत, हेटौंडा।. मकवानपुरको मनहरीमा मंगलवार बिहान एक नवजात शिशुको शव फेला परेको छ । मनहरी –७ रमौली बांगेटोल...
३ चैत, हेटौंडा। मकवानपुरको बकैयामा मोटरसाइकल दुर्घटना हुँदा चालक गम्भीर घाइते भएका छन्।गाउँपालिका वडा नम्बर ४...
१३ चैत, हेटौंडा । मकवानपुरगढी गाउँपालिका वडा नम्बर ७ सुकौरामा रहेको सुकौरा स्वास्थ्य चौकीको एम्बुलेन्स...